Gülen Hareketi Ilımlı Değil, Yapıcı

Etkinlikler sonrasında her ikisiyle de Aksiyon adına görüştük ve ‘Gülen hareketi’nin dünyada giderek arttığı ve ilgi çektiği gözlenen rolüyle ilgili kanaatlerini aldık.

Dartmouth College’dan antropolog Prof. Dr. Eickelman, Houston’daki ‘Günümüz dünyasında İslam: Düşünce ve Pratikte Fethullah Gülen Hareketi’ konulu sempozyumun “sadece Türkiye’deki İslam’ı değil, İslam’ın tüm dünyadaki rolünü anlamada bir dönüm noktası” olduğunu söylüyor. Hareketin, gerek içinden gerek dışından insanları kendisini incelemeye davet etmiş olmasını orijinal bulan Eickelman, “Dinî hareketlerin başkalarını kendilerini incelemeye davet etmesi pek alışılagelmiş bir durum değildir. Bence Gülen hareketinin kendini anlamak istemesi ve başkalarına anlatmak istemesi bir olgunluk dönemine geldiğini gösteriyor.” diyor.

Gülen hareketini ‘dinin toplumda yapıcı bir rol oynamasını arzu eden insanların hareketi’ olarak nitelendiren Prof. Dr. Eickelman, ‘ılımlı’ gibi etiketler kullanmaktan hoşlanmadığını, harekete ‘fundamentalist’ hiç denemeyeceğini vurguluyor: “Bu, eğitimi daha ilerletmenin ve insanların modern toplumda ferdlerin rolünü keşfetmesini sağlamanın yollarını araştıran bir hareket. Fakat bu, herkes için olduğu gibi, müşkül bir yol. Çünkü hâlâ birçokları dinin yapıcı bir rolü olduğunu görmeye ve hatta eğitimin dahi sosyal iyileşme için yapıcı bir rol oynayabileceğini düşünmeye direniyor. Bu, her ikisini de yapan bir hareket.”

Esposito: Gülen hareketi eğitimde dünyaya ‘olağanüstü bir örnek’

Georgetown Üniversitesi’nden Prof. John Esposito, gerek Türkiye’nin gerekse Türkiye kaynaklı Gülen hareketi gibi sivil toplum inisiyatiflerinin dünyada özellikle medeniyetler arası diyalogda yapıcı bir rol oynayabileceğini düşünüyor. Esposito, Türkiye’nin Avrupa’dan ayrı düşünülemeyeceğini, AB sürecinin devamının ve Türkiye’nin İspanya’yla birlikte BM çerçevesindeki medeniyetler arası diyalog projesinde yer almasının ‘tüm dünya için faydalı’ olduğunu savunuyor. Bu süreçte ‘kritik’ önemde gördüğü eğitim alanına nasıl yaklaşılabileceği konusunda ‘farklı paradigmalar’ ortaya çıkacağını söyleyen Esposito’ya göre, Gülen hareketi başarılı bir paradigma sunuyor. Çünkü ‘bir eğitim vizyonu’ ve ‘o vizyonu uygulayan bir kurumlar ağı’ var. Ve bu vizyon, ‘modern eğitimle ahlakî eğitimin en iyisini buluşturuyor.’

Esposito, hareketi ‘çok olumlu bir örnek’ olarak gördüğünü belirterek, “Çünkü bu sadece basit bir ulusal örnek değil, uluslararası bir örnek. Yani elinizde, muayyen bir ülkede ya da kültürde değil, tüm dünyada işleyen bir paradigma geliştirilebileceğini gösteren bir paradigma var.” diyor. İslam dünyasından ‘hem modern eğitime vurgu yapan, hem de bu denli beynelmilel olan karşılaştırılabilir bir başka örnek daha bilmediğini’ kaydeden Esposito, “Burada, tüm modern disiplinlerde mükemmeliyeti ahlakî eğitimle birleştiren bir eğitim programından bahsediyoruz. Ve bunu yaparken de, Orta Asya’dan Afrika’ya, Danimarka’dan ABD’ye (herkes için) kullanışlı (user-friendly) olacak şekilde gerçekleştiriyorlar. Bu manada, olağanüstü bir örnek.” şeklinde konuşuyor.

Kaynak: Ali H. Aslan, Aksiyon, sayı: 572