Prof. Dr. Ted Mashburn: "Gülen Hareketi sınırları aşıp kitlelerle buluşabiliyor"

Bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?

Adım Ted Mashburn. Yaklaşık 26 yıldır Mobile Üniversitesi'nde Dekan yardımcısı ve Beşeri Bilimler Fakültesi'nde profesör olarak görev yapıyorum.Ayrıca 25 yıldır vaftiz vekilliği yapıyorum. Eşim ve ben Alabama'da yaşıyoruz. İki kızımız var. Biri New York NBC'de çalışıyor; diğeri ise Alabama Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenim görüyor. İlk yılını henüz tamamladı.

Gülen hareketi ile ilk olarak nasıl tanıştığınızı bizlerle paylaşabilir misiniz?

Sanırım beş ya da altı yıl önceydi. Mobile Üniversitesi'ndeki ofisime bir telefon geldi. Şu an telefonun kimden geldiğini anımsayamamam sanırım bir yaşlılık belirtisi. Gelen telefon bir davet telefonuydu ve Ramazan'da düzenlenen bir iftar yemeğine davet edilmiştim. Yemeğe sınıfımla birlikte gittim ve orada bazı Türk öğrencilerle tanıştım. Ve böylece aramızda bir bağlantı oluştu. O tarihten itibaren de pek çok kez öğrencilerimle birlikte düzenlenen yemeklere katıldık.

Gülen Hareketi ile tanıştığınızdaki izlenimlerinizi bizimle paylaşabilir misiniz?

Sahip olduğu felsefe de benim ki ile uyuştu. Sınırları aşıp kitlelere ulaşması çok ilgi çekici geldi. Yaptığı işler ve eserleriyle benim armada pek çok bağ kurabildim. Fethullah Gülen'i gerçek manada takdir ettiğimi belirtmek isterim.

Sizce Fethullah Gülen tarafından başlatılan hareketin dünya barışına bir katkısı olacak mı?

Bence Fethullah Gülen hareketinin birincil misyonlarından biri farklı insanları biraraya getirmek. Bilmediğiniz, tanımadığınız birinin hakkında kötü fikirler beslemek oldukça kolaydır. Ama eğer bir masada karşılıklı oturup, sohbet edersiniz aranızdaki hudutları kaldırabilme imkanı bulursunuz. Hristiyanların, Müslümanların, Yahudilerin v.s. aslında benze kaygılara sahip olduğunu anlarsınız. Teker teker sınırları yok etmek çok önemli. Bunu gerçekten çok takdir ediyorum.

Fethullah Gülen farklılıklarınıza değil, benzerliklerinize odaklanın diyor. Bu konuda söylemek istediğiniz bir şeyler var mı?

Biz öncelikle insanız. İnsanlığımız kadın,erkek, Müslüman, Hristiyan,Musevi,kapitalist ya da sosyalist kimliğimizden önce gelmeli. Çünkü biz en önce insan olduk. Bu gerçek dünya üzerindeki pek çok yerde unutulduğundan türlü çatışmalar vuku buluyor. Çünkü genellikle farklılıklara vurgu yapılıyor. Gülen "Bizi biraraya getirenlerle işe başlayalım "diyor ve ben bu noktada kendisine yüzde yüz katılıyorum. Mesela yemek herkesi ortada buluşturan bir şey. Yemeklerle sosyal bir platformda paylaşım söz konusu olabiliyor.

Gülen hareketinin okullarını hiç ziyaret ettiniz mi? Ettiyseniz izlenimleriniz nelerdir?

Evet,Türkiye'deyken bazı okul ziyaretlerinde bulunmuştuk. Okulların düzeni ve eğitim kalitelerinden çok etkilendim. Aslında toplamda iki kez okul ziyaretinde bulundum. Biri Londra'da biri de Türkiye'deydi. Londra'ya bir konferansa gitmiştik ve oradaki okulda verilen bir yemeğe katılmıştık. Öğrencilerden çok etkilendiğimi söyleyebilirim. Yanlış hatırlıyor olabilirim ama Kırgızistanda yaşayan kızım orada da bir okul olduğundan bahsetti. Celalabad değil de... Kırgizistan'ın başkentinde hareketin okullarından birinde okuyan bir öğrenciyle tanışmış. Sanırım bu öğrenciler dünyanın her yerinde. Bu gerçekten çok etkileyici.

Eğitim faaliyetlerine baktığımızda birbirleriyle husumet içerisinde olan milletlerin çocuklarının aynı sıralarda eğitim aldığını görüyoruz. Bu eğitim faaliyetleri ile alakalı olarak genel görüşlerinizi bize aktarabilir misiniz?

Daha önce de vurguladığım gibi tüm bunların altında farklı görüşlere, farklı ideolojilere sahip insanları biraraya getirme çabası yatıyor. Bunu eğitimle, tarihi mekanlara gerçekleştirilen ziyaretlerle, yemekle, müzikle yapıyorlar. Tüm bunlarla farklı insanları biraraya getirip neler yapılabileceğini düşünüyorlar. Farklılıklardan ziyade benzerliklere, herkesin hemfikir olduğu noktalara odaklanıyorlar. Sanırım hareketin erdemi burda yatıyor. Bu, aslında insan olmanın da bir erdemidir. Aslında çok basit bir şey ama maalesef bunu pek çoğumuz yeteri kadar yerine getiremiyoruz.

Gülen Hareketi'nde diyalog aktiviteleri önceliklidir. Siz dinler arası diyalog meselesine nasıl bakıyorsunuz?

Bu, derin tartışmalara yol açabilecek bir mevzu. Ancak doğru bir şekilde idare edilebildiği takdirde köprüler kurması da mümkün. Size küçük kilisemde ne yaptığımdan bahsedeyim. Papaz olarak hizmet verdiğim Josephine Baptist Kilisesine bir imam davet ettim. Atlanta'dan davetimize icabet eden Süleyman Eriş Hoca Kuran üzerine bir sunum yaptı. Yaptığı bir saatlik sunum benim yaklaşık on yıldır İslamiyet, Hristiyanlık ve barışla ilgili yapmış olduklarımdan çok daha etkiliydi. Çünkü karşımızdaki bir Müslümandı. Kilisemizin üyeleri internette Müslümanlarla ilgili pek çok okuyabilirdi ama karşılarında, konuşabildikleri kendini dine adamış ve Kuran'ı anlatan bir Müslümanın varlığı çok daha etkileyici oldu. Bugün bile hala onunla ilgili konuştuklarını biliyorum.

İslamın temsilinde Türkiye'nin rolü hakkında ne düşünüyorsunuz?

Bence Türkiye en kritik oyuncu. Umarım Amerika gibi dünyanın güçleri Türkiye'yi bir model olarak görebilirler. Zor dönemler geçirdiğinizi biliyorum ama bence değişik dinleri ve ideolojileri biraraya getirebileceksiniz. Bunu hemen hemen ülkenizde gerçekleştiriyorsunuz zaten. Bence diğer ülkelere hatta bize güzel bir örnek teşkil ediyorsunuz. Bence Türkiye'de olup bitenleri takip etmek bizim yararımıza olacaktır.

Bize biraz Türkiye seyahatinizden bahsedebilir misiniz? İlk izlenimleriniz nelerdi?

Öncelikle Türk misafirperverliğinin beni derinden etkilendiğini söyleyebilirim. Bir yabancı olarak ülkeye adım atıyorum ve hemen kendimi bir eve davetli buluyorum. Gittiğimiz evlerde bana gerçekten ailenin bir parçasıymışım hissini yaşattılar. Sanırım bu Ortadoğu misafirperverliği idi ve ben çok ama çok etkilendim. Grubumuzdaki diğer arkadaşlar da benzer şeyleri hissettiler. Hep bununla alakalı sohbetlerimiz oldu.

Bize biraz da Konya gezinizden ve Rumi'den bahsedebilir misiniz?

Ruminin eserlerinin bir kısmını okudum. Kendimi bir Rumi alimi saymıyorum elbette ama okuduğum kadarıyla Rumi'nin ruhani boyutundan oldukça etkilendim. Öğretilerinin içinde mistik öğelerin barınması çok hoşuma gitti. Benim inancımda da Tanrı nihai bir gizemdir. Özetle Rumi'nin yaklaşımını çok sevdim.

Türkiye hakkında neler biliyorsunuz ve Türkiye'nin son on yıldaki gelişmelerini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Dikkatimi çeken dindar grupların oldukça azimli ve güçlü olmaları. Başörtüsü konusunda sıkıntılar olduğunu biliyorum. Kamu alanlarında çalışamıyorlar v.s. Bunun nasıl işlediğine hayret ediyorum. Biz de buna benzer şeyler yaşıyoruz. Devlet okullarında ibadet edilebilir mi gibi sorular var gündemde. Bu ve benzeri mevzularda denge kurmak oldukça zor. Dolayısıyla Türkiye'de neler olup bittiğini dikkatle izleyen bir seyirciyim.

Size hareketin hangi yönü daha önemli? Nedenleriyle birlikte açıklayabilir misiniz?

Bence kitlelere ulaşma vizyonu oldukça önemli. Bu aynı zamanda benim de katıldığım bir vizyon.Hepimiz çemberlerin içinde büyüyoruz. Ben Amerika'nın güneyinde, Alabama'da yaşayan bir Amerikalı'yım. Baptist bir Hristiyanım... Bunların hepsinin bir anlamı var. Aynı şey sizin için de geçerli. Bir Türksünüz,erkeksiniz, muhtemelen Müslümansınız...Gördüğünüz gibi size de daire içine alan belli faktörler var. Eğer Fethullah Gülen'i doğru anlamışsam onun söylediği şey şu: Kişisel dairelerimizin üzerine çıkalım ve hep birlikte daha üst bir seviyede birlikte varolmaya çalışalım. Daha üst seviyeden kastının daha manevi bir boyut olduğunu varsayıyorum ve kendisine bu noktada tamamen katılıyorum. Birbirimizle bağlar kurabilmek ya dab u bağların kurulabileceğine inanmak için belirli bir din üzerinden konuşmamıza lüzum yok. Bu Gülen hareketinin en çok katıldığım doktrinlerinden biri.

Diyalog aktivitelerinin dünya barışına ne gibi katkıları olabilir?

Diyalog aktiviteleri tutumların değişmesine yardımcı oluyor. Mobile'de düzenlenen bütün diyalog yemeklerine katıldım. Mobile oldukça muhafazakar bir yer. Konuşmacıları çoğalttık ve çeşitlendirdik. Müslüman, Hristiyan ve Yahudi konuşmacılar katıldı aramıza ve bu insanlara örnek teşkil etti. Çünkü tüm toplantılarımızda ortaya çıkan bir gerçek vardı: Biz o kadar da farklı değildik. Bizi biraraya getiren ve zaman zaman ayrılığa düşüren pek çok ortak nokta vardı. Burada kendimize sormamız gereken soru şu: Nasıl bir dünyada yaşamak istiyoruz? Neye vurgu yapmalıyız? Farklılıklarımız mı yoksa benzerliklerimiz mi konuşulmalı? Mevcut araştırmalar ve ünvanlar daha çok farklılıklar üzerine. Ama biz aksini vurgulamalıyız. Bunu bir süre deneyip, nelerin değişebileceğini görmeliyiz.

Sizin alanınız olan beşeri bilimlerle Gülen Hareketi'ni bağdaştırabiliyor musunuz?

Kesinlikle. Konusu insane olan tüm bilimler insanların dünya üzerindeki yerleri ile ilgilidirler. Bizim sahip olduğumuz tek bir dünya var. Başka gezegenlerde yaşayanların olup olmadığını bilmiyorum ama bizim yaşadığımız gezegen yalnızca bir tane. Çok net bir şey var: ya adalet ve barışla hep birlikte yaşayacağız ya da çatışma içinde olacağız. İnsan bilimleri insanların kendilerini anlamalarını ve diğerleri bu dünyada birlikte yaşayabilmenin yollarını aramalarını öğütler. İşte bu noktada alanım Gülen hareketi ile bağdaşıyor.

Son olarak eklemek istediğiniz bir şeyler var mı?

Alabama'daki dernekte ve İstanbul Center'daki tanıştığım herkese söylediğim bir şey var: Doğru olanı yapıyorsunuz. Küçük bir grup, hiç de zor olmayan ama çok etkili bir şey yapıyor. Yemekler, aktiviteler, geziler vesilesiyle insanları biraraya getiriyor. Sonuç olarak hareketi alkışlıyorum. Daha fazlasına ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. Bu dünyada varmamız gereken noktaya atılan pozitif bir adım.