166 bin İncil nasıl 8 milyon dağıtıldı?

Noel haftasında Ankara Kızılay Meydanı ve İstanbul İstiklal Caddesi’nde dağıtılan İnciller, ardından da Rahşan Ecevit’in “Din elden gidiyor!” söylemiyle başlayan misyonerlik tartışması şimdilik duruldu. En azından siyasi duruşları gereği misyonerlik üzerinden belli çevrelerle kavga etmek isteyen marjinal gruplar dışında konuyla ilgilenen yok. Fakat bütün bu gürültü içerisinde üzerinde spekülasyon yapılan konular yine de aydınlanmış değil.

Öyle ki değişik çevrelerce dağıtıldığı iddia edilen milyonlarca İncil’in nereden geldiği, bu kadar paranın nasıl temin edildiği soruları cevapsız kaldı. Hatta devletin güvenlik birimlerince hazırlanmış ve 24 Nisan 2001’de MGK’ya sunulan ayrıntılı raporda misyonerlik faaliyetleri başlığı altında “Son 3 yılda 8 milyon İncil’in ücretsiz olarak dağıtıldığı” bilgisi veriliyordu.

Peki, sadece son üç yılda 8 milyon İncil nasıl dağıtıldı? Bunlar nerede basıldı ve parasını kim temin etti? Çünkü bugünkü rakamlarla bir İncil’in, en ucuz yöntemleri kullansanız dahi asgari 1 dolar maliyeti var. Bir başka ifadeyle söz konusu İncil’lerin basılması için 8 milyon dolar para bulunması gerekiyor. Tartışmanın tarafı durumunda olan İncil basımıyla ilgili çalışan iki şirket var; Kitab-ı Mukaddes Şirketi ve Yeni Yaşam Yayınları. İncil’in günümüz Türkçesi’ne çevrilmişinin telif hakkını elinde bulunduran bu iki şirketin baskı raporlarında ise son 5 yılda basılan İncil sayısı 166 bin 508.

Yaklaşık 100 yıldır Türkiye’de faaliyette olan, Bible Society of Turkey olarak da bilinen Kitab-ı Mukaddes şirketinin yöneticilerinden, aynı zamanda eski Protestan Kiliseleri Türkiye Başkanı Behnan Konutgan, bu rakamlarla ilgili olarak “100 yıldır faaliyetteyiz henüz 1 milyonuncu İncil’i basamadık. 8 milyon İncil’i nereden bulalım ki dağıtalım” diyor. Behnan Konutgan’a göre rakamlar politik amaçlar için çarpıtılıyor; “Derin devlet de diyebilirsiniz başka yerler de diyebilirsiniz. Birkaç yılda bu tip haberler üretilir, sonra değişik kanallardan aynı anda bombardıman başlar ve kamuoyu hassasiyeti oluşturulur. Ama gerçek olmayan rakamlar telaffuz ediliyor.” Konutgan, şirket olarak basıp sattıkları her İncil’in kayıtlarda bulunduğunu, İncil basıp dağıtmanın da ekonomik bir faaliyet olmadığını iddia ediyor.

Teknik olarak mümkün değil

1988’de günümüz Türkçesiyle yeniden hazırlanan İncil’in Türkiye’deki telif haklarının diğer bir şirketle birlikte kendilerinde olduğunu söyleyen Konutgan’a göre 8 milyon İncil’in basılıp dağıtılması teknik olarak mümkün değil. İncil’in Türkçesinin basılıp dağıtılmasının telif hakkını elinde bulunduran bir diğer şirket olan Yeni Yaşam Yayınları yöneticilerinden Gürkan Çamsu ise kendilerinin son beş yılda toplam 102 bin İncil bastıklarını, bunlardan 85 bininin isteyen kilise ve şahıslara satıldığını, kalan kısmının halen depolarında olduğunu söylüyor. Yurtdışından da talepler olduğunu söyleyen Çamsu, “Yurtdışından talep edenler de sonuçta telifi bizde olduğu için buradan alıp götürüyor. Yurtdışında Türkçe İncil basmak söz konusu değil. Yani rakamlar hakkında spekülasyon yapmanın bir mantığı yok; çünkü veriler açık. Yani bırakın 8 milyon dağıtmayı 1 milyon İncil bile basılmadı şu ana kadar.” diyor.

Basma yetkisi olan iki şirketin açıklamaları ve kayıtlar bu yönde. Peki son beş yılda 166 bin 508 İncil basılmışsa sadece son üç yılda 8 milyon İncil nasıl dağıtıldı? Birileri İncil’i korsan mı basıyor ya da yurtdışında bastıktan sonra mı Türkiye’ye getiriyor. Konunun tarafları İncil’in korsan olarak basılmasının teknik olarak mümkün olduğunu; ama ekonomik olmayacağı için basılmasının mantıklı bir açıklaması olmayacağını söylüyor. Behnan Konutgan, “Parayı veren herkese faturasını kesip İncil satıyoruz. Ama kimin aldığı bizim açımızdan çok da sorun değil. Eğer birileri alıp bu İncil’lerden korsan üretiyorsa tuhaf bir durum var demektir. Çünkü bize maliyetinin üzerine 2 milyon koyup satıyoruz. Bu kadar az bir kâr marjı için korsan basmak olsa olsa ideolojik gerekçelerle hareket eden ya da art niyetli kişilerin yapacağı iştir. ‘Art niyetli insanların böyle bir şey yapması mümkün müdür?’ derseniz Realyen tarikatı ile bizi aynı kefeye koyanların başka çalışmalar içine girmesi de tabii ki olabilir.” diyor.

Gürkan Çamsu ise korsan İncil basımının mantıklı bir açıklamasının olmayacağına, korsan basmayı gerektirecek kadar da talebin oluşmadığını söylüyor; “Depomuzda daha binlerce İncil var. Basılan miktarlar ortada iken 8 milyon İncil’in dağıtıldığını iddia etmek akla ziyan bir durum. Bu kadar İncil’i kim ne yapar? Ama birileri korsan olarak İncil basıp dağıtıyorsa ardında başka şeyler aramak gerek.” İncil basma ve dağıtma hakkını elinde tutan şirketlerin yöneticilerinin görüşleri böyle.

“Sokakta İncil dağıtılması çok tehlikeli”

Kilise cemaatleri de İncil basımı ve dağıtımı ile ilgili rakamlara şüpheyle yaklaşıyor. Samsun Protestan Kilisesi Pastörü Orhan Bıçakçı başka bir noktaya işaret ediyor: “Yılda 300 civarında İncil satın alıyorum. Her birine sadece 2 milyon lira kargo parası ödüyorum. Eğer 8 milyon İncil dağıtılmışsa kargo şirketlerine 16 katrilyon para ödemek gerekir. Baskıyı bırakın, dağıtmak için bile bu kadar para gerekiyor.” diyor. Kiliselere devam eden Türk Protestanlar arasında ise konuya farklı yaklaşım getirenler var. İsmini açıklamak istemeyen Hıristiyan Türklerden biri, “İki tür İncil görmek mümkün. Birisinin baskısı pahalı ve bandrollü, diğeri ise ucuz. Bir bölümünün kayıt dışı basıldığı kesin.” diyor.

Misyonerlik ve İncil dağıtımı ile ilgili olarak konuştuğumuz Vatikan’ın İstanbul Temsilcisi Georges Marovitch, “Sokaklarda İncil dağıtılması çok tehlikeli bir olay. Belki birileri iyi niyetle dinini anlatmak istiyordur; fakat provoke edilmiş birkaç genç bu kişilere fiili saldırıda bulunsa hiç de hoş olmayan olaylar yaşanır. Hıristiyanlığı öğrenmek isteyen kiliselere gidip öğrenebilir, internet var, kitaplar var. İncil dağıtmak hoş olmayan bir durum.” diyor. Ortodoks Rum Patrikhanesi’nden Peder Dositeous ise sokaklarda İncil dağıtarak kimsenin Hıristiyan yapılamayacağını söyleyerek tartışmaların gereksizliğine işaret ediyor.

Devletin güvenlik birimlerince hazırlanmış rakamlar sadece son üç yılda 8 milyon İncil’in ücretsiz dağıtıldığını söylüyor. Fakat İncil’i Türkiye’de basma hakkına sahip iki yayınevinin son beş yılda bastığı kitap sayısı 166 bin 508. Bu durumda şu soru akla geliyor: Ya dağıtıldığı söylenen İncil rakamları çok çok abartılı ya da yurtdışından ithal edilmediği de belli olan İnciller korsan olarak basılıyor.


Kaynak: Adem Yavuz Arslan, Aksiyon, sayı: 530